Hoofdstuk 1 Wettelijke bepalingen

Bij Snelslagen.nl kun je gratis auto theorie leren voor het rijbewijs B!

Verkeersregels en verkeersdeelnemers

Als je aan het verkeer deelneemt, is het belangrijk dat je de veelvoorkomende begrippen kent. In dit hoofdstuk lees je de basistheorie voor een veilige verkeersdeelname.

Verkeersregels

Er zijn verkeersregels om het verkeer vlot en veilig te laten verlopen. Globaal zijn er drie soorten regels:

• Regels welke aangeven wat je moet doen;
• Regels welke aangeven wat je niet moet doen;
• Regels welke zijn bedoeld als advies.

Deze regels zijn soms geldig voor bepaalde verkeersdeelnemers en soms voor al het verkeer. Omdat het belangrijk is dat je weet welke verschillende verkeersdeelnemers er zijn, leggen we dat hieronder uit.

Verkeersdeelnemers

Dit zijn alle weggebruikers, dus ook voetgangers.

Bestuurders

Dit zijn alle weggebruikers, behalve voetgangers. Let op! Als je met een paard of vee aan de hand loopt, val je ook onder de categorie bestuurder.

Bestuurders van motorvoertuigen

Onder deze categorie valt iedereen die een motorvoertuig bestuurt. Daarnaast is een rij-instructeur die rijles geeft of een examen afneemt ook de bestuurder van dat voertuig.

Voetgangers

Iedereen die lopend aan het verkeer deelneemt. Als je loopt en je hebt bijvoorbeeld een fiets, bromfiets of een kinderwagen aan de hand, dan val je ook onder de categorie voetgangers. Maar ook als je op skeelers of een skateboard rijdt val je ook onder de categorie voetgangers, net als een bestuurder van een gehandicaptenvoertuig op een voetpad of stoep.

Fietsers

Fietsers vallen ook onder de categorie bestuurder. Bij fietsers moet je altijd extra opletten. Zij mogen bijvoorbeeld net als snorfietsers rechts inhalen. Je moet er ook rekening mee houden dat fietsers niet altijd alle kennis hebben van de verkeersregels. Zij hoeven namelijk geen rijbewijs te halen om een fiets te besturen. Let dus op en blijf kalm als een fietser zich niet aan de regels houdt.

Bromfietsers en speed-pedelecs

Bromfietsers en bestuurders van speed-pedelecs maken regelmatig gebruik van de rijbaan. Omdat zij een andere maximumsnelheid hebben (45 km/u), moet je opletten. Als je het Verkeersbord G11 of het Verkeersbord G12b ziet, wees dan alert, want dan zijn bromfietsen en speed-pedelecs verplicht de rijbaan te volgen. Deze verkeersdeelnemers zijn veel kwetsbaarder, omdat ze minder beschermd zijn dan wanneer je in een auto zit. Het is dan ook belangrijk om voorzichtig te zijn als je een bromfietser of bestuurder van een speed-pedelec ziet die op de rijbaan rijdt. Haal alleen in als je voldoende ruimte hebt en de medeweggebruiker niet in gevaar brengt.

Militaire colonne

Legervoertuigen welke achter elkaar rijden, zijn niet automatisch een militaire colonne. Je kunt een militaire colonne herkennen aan:

• Het eerste voertuig heeft twee blauwe vlaggen aan de voorkant;
• Alle voertuigen hebben een rechter koplamp met blauw licht;
• Alle voertuigen hebben hun verlichting aan;
• Alle voertuigen hebben aan de rechter voorkant één blauwe vlag;
• Het laatste voertuig heeft aan de rechter voorkant een groene vlag en een rechter koplamp met groen licht.;

Een militaire colonne mag je in principe nooit doorkruisen. Ook al heb je groen licht, moet je de militaire colonne toch voor laten gaan. Je mag pas weer doorrijden als het laatste voertuig voorbij is. Als je op een voorrangsweg rijdt mag je een militaire colonne wel doorkruisen. Het CBR stelt hier echter, in verband met de moeilijkheid van de regelgeving, vooralsnog geen vragen over tijdens het theorie-examen. Verder geldt dat het eerste voertuig van een colonne zich aan de standaard voorrangsregels moet houden. Pas als bijvoorbeeld het eerste voertuig op een gelijkwaardig kruispunt is overgestoken, geldt dat je de rest van de colonne voor moet laten gaan.

Rouwstoet

Een rouwstoet is een stoet van auto's die onderweg is van een uitvaartcentrum of kerk naar een crematorium of begraafplaats. Op een rouwstoet zijn dezelfde regels van toepassing als op een militaire colonne.

Rij- of trekdieren, ruiters en vee

Op de meeste plekken is het niet toegestaan om vee zonder toezicht op de weg te laten lopen. Waar dit wel mag, zal je gewaarschuwd worden door Verkeersbord J28. Bij begeleiders van vee en ruiters moet je altijd voorzichtig rijden. De dieren kunnen namelijk schrikken van het geluid van je voertuig, waardoor er een gevaarlijke situatie kan ontstaan.

Blinden, slechtzienden

Blinden die herkenbaar zijn aan een rood-witte blindenstok en personen die zich moeilijk voortbewegen, moet je voor laten gaan.

Voertuigen

Motorvoertuigen

Alle gemotoriseerde voertuigen, behalve snorfietsen, bromfietsen en gehandicaptenvoertuigen. Bestuurders van motorvoertuigen hebben dezelfde regels als bestuurders voor brommobielen.

Motor

Een motorvoertuig op twee wielen, met of zonder aanhanger of zijspan.

Bromfiets

Voertuig op twee, drie of vier wielen met een verbrandings- of elektromotor. Bij een verbrandingsmotor mag de cilinderinhoud niet meer dan 50 cm3 zijn. Daarnaast mag de bromfiets niet harder gaan dan 45 km/u. Bromfietsen zijn te herkennen aan de verplichte gele kentekenplaat aan de achterzijde van het voertuig.

Brommobiel

Een brommobiel is een bromfiets met meer dan twee wielen en een gesloten carrosserie. Een gesloten carrosserie betekent dat je binnen in het voertuig kunt zitten. Brommobielen lijken vaak op kleine auto's. Om deze reden moet een brommobiel aan de achterzijde een ronde sticker (wit met rode rand eromheen) hebben met daarop het getal 45. De bestuurders van brommobielen moeten zich aan dezelfde regels houden als bestuurders van een auto. De snelheid die een brommobiel mag rijden is maximaal 45 km per uur.

Snorfiets

Een bromfiets die niet sneller kan rijden dan 25 km/u, is een snorfiets. Snorfietsen zijn te herkennen aan de verplichte blauwe kentekenplaat aan de achterzijde van het voertuig.

Gehandicaptenvoertuig

Dit is een voertuig met of zonder motor, dat is gemaakt voor het vervoer van een gehandicapte. Een gehandicaptenvoertuig mag niet breder zijn dan 1,10 meter. Als het gehandicaptenvoertuig is voorzien van een motor, dan mag deze niet harder gaan dan 45 km per uur.

Taxi

Een taxi is een motorvoertuig dat bedoeld is om personen te vervoeren. Een taxi is te herkennen aan zijn blauwe kentekenplaten.

Autobus

Dit is een motorvoertuig dat ingericht is voor het vervoer van meer dan acht passagiers.

Lijnbus

Als een motorvoertuig wordt gebruikt voor het openbaar vervoer, dan is dit een lijnbus. Meestal worden hier autobussen voor gebruikt.

Voorrangsvoertuig

Een voertuig dat optische signalen (blauw knipperlicht en/of zwaailicht) en een twee- of drietonig geluidssignaal geeft. Dit zijn bijna altijd voertuigen van de politie, ambulance of brandweer.

Vrachtauto

Een motorvoertuig dat is ingericht voor het vervoer van goederen. De toegestane maximummassa ligt boven de 3.500 kg.

Aanhangwagen, aanhanger

Dit is een voertuig dat door een motorvoertuig wordt voortgetrokken. Ook een caravan en een voertuig dat wordt gesleept zijn aanhangwagens.

Zelfrijdende werktuigen en tractoren

Deze voertuigen (bijvoorbeeld: tractor, heftruck of landbouwmachine) zijn gebonden aan een maximumsnelheid van 25 km per uur. Je kunt deze voertuigen herkennen aan de afgeknotte driehoek aan de achterzijde van het voertuig.

Speed-pedelec

Een speed-pedelec (‘high speed e-bike’) is een tweewieler met elektrische trapondersteuning tot maximaal 45 kilometer per uur. De speed-pedelec moet een gele bromfietskentekenplaat hebben om op de openbare weg te mogen rijden. De bestuurder is minimaal 16 jaar en in bezit van een bromfietsrijbewijs (rijbewijs AM). Het dragen van een goedgekeurde bromfietshelm (norm ECE 22.05) of een goedgekeurde speed-pedelec-helm (norm NTA 8776:2016) is verplicht. Een speed-pedelec rijdt op een fiets/bromfietspad of op de rijbaan, dus niet op een fietspad! Voor speed-pedelecs gelden dezelfde regels als voor bromfietsen. Voor een speed-pedelec gelden de volgende maximum-snelheden:

• Op de rijbaan 45 km/u.
• Op het fiets/bromfietspad buiten de bebouwde kom 40 km/u.
• Op het fiets/bromfietspad binnen de bebouwde kom 30 km/u.

Rijbewijzen

Een rijbewijs moet altijd leesbaar en geldig zijn. Een rijbewijs is 10 jaar geldig. Je moet altijd een origineel rijbewijs kunnen overhandigen, een kopie is niet toegestaan.

Rijbewijs A, A1 en A2 (motor)

Per 19 januari 2013 zijn er drie verschillende categorieën motorrijbewijzen: A1, A2 en A. Het type rijbewijs dat je kan halen hangt af van het vermogen van de motor en jouw leeftijd en ervaring. Bij elke nieuwe categorie motorrijbewijs moet je opnieuw examen doen.

Er is een verschil tussen beginners (iemand die nog helemaal geen motorrijbewijs heeft) en doorstromers (iemand die tenminste 2 jaar een motorrijbewijs heeft in een lichtere categorie en door wil stromen naar een zwaardere categorie motorrijbewijs). Een beginner moet 1 theorie- en 2 praktijkexamens doen. Het theoriecertificaat A is 18 maanden geldig. De praktijkexamens bestaan in dat geval uit éérst een examen voertuigbeheersing (AVB) (dit deelcertificaat is 1 jaar geldig) en daarna examen verkeersdeelneming (AVD). Een doorstromer (dus iemand met 2 jaar A1 die A2 wil halen of iemand met 2 jaar A2 die A wil halen) moet 1 combi-praktijkexamen doen, waarin zowel de voertuigbeheersing (AVB) als de verkeersdeelneming (AVD) in één examen worden getoetst.

Rijbewijs A

Met een rijbewijs A mag je de volgende motoren besturen:

• motorrijwielen met onbeperkt vermogen;
• gemotoriseerde driewielers met een vermogen van meer dan 15 kW.

Rijbewijs A1

Met een rijbewijs A1 mag je de volgende motoren besturen:

• motorrijwielen met een maximale cilinderinhoud van 125 cm3, een maximumvermogen van 11 kW en een vermogen/gewichtsverhouding van minder dan 0,1 kW per kg.;
• motorrijwielen met een volledig elektrische aandrijving met een maximumvermogen van 11 kW en een vermogen/gewichtsverhouding van minder dan 0,1 kW per kg;
• gemotoriseerde driewielers met een maximumvermogen van 15 kW.

Rijbewijs A2

Met een rijbewijs A2 mag je de volgende motoren besturen:

• motorrijwielen met een maximumvermogen van 35 kW en een vermogen/gewichts-verhouding van minder dan 0,2 kW per kg, die niet zijn afgeleid van een voertuig met meer dan het dubbele vermogen.

Rijbewijs Am (bromfiets/scooter/speed-pedelec)

Met dit rijbewijs mag je voertuigen in de categorie bromfiets besturen. Dit zijn snorfietsen/scooters, bromfietsen/scooters, brommobielen en speed-pedelecs. Je hoeft dit rijbewijs niet te hebben als je in het bezit bent van rijbewijs A of B. Voor het Am rijbewijs moet je zowel een theorie-examen als een praktijkexamen afleggen.

Rijbewijs B (auto)

Met dit rijbewijs mag je personenauto's en lichte bestelwagens besturen. Voor dit rijbewijs gelden de volgende regels:

• De toegestane maximum massa van het voertuig mag maximaal 3.500 kg zijn. De toegestane maximum massa is het gewicht van het voertuig als hij helemaal leeg is en daarbij het maximale aantal kilo's aan lading dat bij dat voertuig is toegestaan;
• Het voertuig mag niet gemaakt zijn om meer dan 8 passagiers en 1 bestuurder te vervoeren;
• Je mag aanhangers/caravans voortbewegen waarvan de toegestane maximum massa maximaal 750 kg is. Dit is het lege gewicht samen met het laadvermogen. Is de aanhanger zwaarder dan 750 kg? Dan is rijbewijs B ook voldoende zolang het totale gewicht (leeg en laadvermogen) niet meer is dan 3500 kg,;
• Als de aanhanger/caravan zwaarder is, dan moet je ook een E achter B rijbewijs halen;
• Voor het rijden in een driewielig motorvoertuig is een rijbewijs B verplicht.

Rijbewijs C1 en C (vrachtwagen)

Voor het besturen van een vrachtwagen, zijn er twee mogelijkheden wat betreft rijbewijs:

• Categorie C1 (kleine vrachtwagen): Met een rijbewijs C1 kan je rijden in een voertuig met een toegestane maximum massa tussen de 3500 kg en 7500 kg. Voor dit rijbewijs geldt een minimumleeftijd van 18 jaar.
• Categorie C (vrachtwagen): Voor rijbewijs C geldt een minimumleeftijd van 21 jaar. Als je jouw rijbewijs C in combinatie met uw vakbekwaamheid (code 95) haalt, kan je examen doen vanaf 18 jaar. De categorie C geeft automatisch recht op de categorie C1.

De geldigheidsduur van het rijbewijs C1 en C is 5 jaar.

Rijbewijs D1 en D (bus)

Als je met een bus wilt rijden, zijn er twee mogelijke rijbewijzen:

• Categorie D1 (kleine bus): Met een rijbewijs D1 mag je maximaal 16 personen, de bestuurder niet meegerekend, vervoeren. Het voertuig is maximaal 8 meter lang. Voor dit rijbewijs geldt een minimumleeftijd van 21 jaar. Als je het rijbewijs D1 in combinatie met de vakbekwaamheid (code 95) haalt, kan je examen doen vanaf 18 jaar.
• Categorie D (bus): Voor rijbewijs D geldt een minimumleeftijd van 24 jaar. Als je rijbewijs D in combinatie met de vakbekwaamheid (code 95) haalt, kan je examen doen vanaf 21 jaar. De categorie D geeft automatisch recht op de categorie D1.

De geldigheidsduur van het rijbewijs D1 en D is 5 jaar.

Rijbewijs E achter B (aanhangwagen/caravan)

Als je aanhangers of caravans wilt voortbewegen waarbij (1) de toegestane maximale massa meer dan 750 kilogram is of waarbij (2) het totale gewicht (auto + aanhanger/caravan) meer is dan 3500 kg is, moet je een rijbewijs E achter B hebben. Stel: een aanhanger heeft een maximaal toegestane massa van 750 kilo. Als de aanhanger leeg 150 kilo weegt, dan mag er nog 600 kilogram aan lading bij (laadvermogen). Het gaat in dit geval dus niet om het daadwerkelijke gewicht. Je mag dus wel een aanhanger of caravan trekken met een toegestane maximum massa van meer dan 750 kilogram, zolang het totale gewicht van de auto en de aanhanger of caravan maar niet meer is dan 3500 kilo. Als dat het geval is, heb je dus het BE rijbewijs nodig, waarbij je een aanhanger mag trekken die niet zwaarder is dan 3500 kilo. Er is sinds 2013 ook een nieuwe categorie, namelijk B+ code 96. Met dit rijbewijs kan je minder gewicht vervoeren dan met BE. Met een rijbewijs B+ code 96 mag je een aanhangwagen vervoeren met een maximum gewicht van meer dan 750 kg, mits het voertuig en de aanhangwagen samen niet meer dan 4250 kg wegen.

Bekijk meer regels over het rijden met een aanhanger in hoofdstuk 23 (Aanhangwagen)

Ga door naar het volgende hoofdstuk Verkeersdeelname >